شناسایی قارچ های همراه بذر گندم در استان کهگیلویه و بویراحمد

گندم منبع اولیه ی تأمین غذای انسان، دام، طیور و ماده ی اولیه کارخانه های صنعتی است. قارچ های بیماریزای متعددی در گیاه گندم ایجاد بیماری می نمایند، با توجه به اهمیت این گیاه و بیماری های قارچی منتقل شونده همراه بذر آن در سال های 1390 و 1391 مبادرت به جمع آوری نمونه های بذر و شناسایی قارچ های همراه آن در سطح استان گردید. برای جداسازی قارچ های همراه بذر از 5 روش آزمایشگاهی: کشت روی محیط سیب زمینی/دکستروز/آگار، بلاتر، بلاتر انجمادی، شستشوی بذر و رنگ آمیزی جنین بذر استفاده گردید. در پایان این آزمایش ها 32 قارچ از 15 جنس به شرح زیر جداسازی گردید : alternaria alternata، alternaria tenuissima، alternaria radicina، aspergillus niger، aspergillus flavus، aspergillus fumigatus، aspergillus terreus، bipolaris australiensis، bipolaris spicifera،bipolaris coicis،bipolaris ravenelii، chaetomium rectangulare، chaetomium spirale، cladosporium cucumerinum، cladosporium malorum ، curvularia trifolii، curvularia eragrostidis، curvularia inaequalis، fusarium chlamydosporum، fusarium solani، fusarium semitectum، nigrospora oryzae، penicillium lanosum، penicillium nigricans، rhizopus oryzae، stemphylium globuliferum،thielavia terricola، tilletia laevis، tilletia caries، ulocladium consortiale، ulocladium atrum و ustilago tritici. از بین قارچ های فوق قارچ های : b. ravenelii، spirale.c، trifolii .c، lanosum .p، nigricans p، s. globuliferum و t. terricola برای میکروفلور ایران جدید هستند. در ادامه فراونی هر یک از قارچ ها، فروانی بذرهای آلوده در هر منطقه و مناطق انتشار قارچ ها تعیین گردید، که طی آن قارچ های c. malorum با فراوانی 48/83 درصد و c. inaequalis با فراوانی 0/07 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را در بین این قارچ ها داشتند. نمونه های بذر منطقه ی کریم آباد یاسوج با 68/16 درصد فراونی بذر آلوده و منطقه گندیخوری شهرستان دنا با 5/83 درصد فراوانی بذر آلوده به ترتیب بیشترین و کمترین فروانی بذر آلوده را در بین نمونه های بذر استان دارا بودند. سپس آزمون بیماریزایی 29 قارچ جداسازی شده، روی رقم های گندم الوند، زاگرس، آذر2 و دنا انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها، مشخص گردید که تأثیر قارچ های تلقیح شده روی ارقام گندم دارای اختلاف معنی دار در سطح یک درصد بوده و سبب کاهش رشد ساقه چه و ریشه چه گردیده است. در ادامه حساسیت و مقاومت هر رقم نسبت به قارچ های تلقیح شده تعیین گردید.